Rabu, 05 November 2008

Anggota Bofasix

  1. Amri
  2. Anwar Syahdat
  3. Aznizar
  4. Deddy septika
  5. Era Santi
  6. Efriyanto Anis
  7. Ferry Murphy
  8. Fitra Kusuma
  9. Fithriani
  10. Hamra Zamdan
  11. Hariyanti
  12. Hendra Cipta
  13. Hendra Yeni
  14. Hendri Nursal
  15. Ismet Sarmen
  16. Jon Affi
  17. Lismar Nelwati
  18. Marfiandri
  19. Novizar
  20. Rosidi Roslan
  21. Shaipul Nur Bahrip
  22. Surya Darma
  23. Susi Windiawati
  24. Syahrul
  25. Semi Selda Sera
  26. Yossy Susanti
  27. Yefri AR
  28. Yuheldi
  29. Yuhendri
  30. Wardison
  31. Widya Woluningrum
  32. Zumakhsyar Hasymi

Kain Saruang Si Sutan

Ditulis oleh Andi Jupardi
Senin, 02 Juni 2008
Lapeh Isya manjalang anak-anak salasai mangaji di surau nan talatak di ujuang jalan Kampuang Tangah, si Sutan baru sajo salasai makan di lapau Mak Sati di Pakan akaik. Sabananyo si Sutan lah duduak di lapau Mak Sati ko sajak wakatu azan Magrib. Walau si Sutan ko agak “kanai saangin”, kok tibo wakatu sumbayang Magrib inyo lai indak namuah bagadencak lai ilia mudiak sapanjang jalan kampuang.Kalau wakatu sumbayang tibo, lah nyo irik kakinyo ka surau tampek inyo marabahkan badan tiok malam. Sabalum masuak ka halaman surau, si Sutan singgah sabanta di lapau nan tatalak di subarang surau untuak mambali gulo-gulo sarato makanan ketek kasukoan anak-anak.
Anak-anak lah salasai mangaji. Wakatu ka maambiak tarompa masiang-masiang di janjang surau, tibo-tibo anak-anak ko basorak basamo-samo, dek mancaliak si Sutan lah barado di halaman surau“Mak Sutan tibo…Mak Sutan tibo!..dapek gulo-gulo!” co itu sorak kalene-kalene tu basamo-samo. Si Sutan galak manih se mancaliak kalene-kalene ko sanang hatinyo, lah jaleh kalene-kalene ko maarok gulo-gulo jo kue nan inyo tenteang dalam kantong asoi.Nan si Sutan ko yo talimpah kasiah jo sayang ka anak-anak. baa juo lai iduik surang, jaan kan ado induak bareh nan ka mauruih makan minumnyo saharai-hari, nan sanak sudaronyopun kadang-kadang indak paduli jo si Sutan lai. Di kaum ibunyo sabananyo si Sutan ko mamak dek kamanakan kontan dari anak sanak sudaronyo nan padusi.Kok ado paretongan di rumah gadang, sarupo kamanakannyo nan padusi ka bajodoh lai, si Sutan jaleh ndak masuak etongan untuak diajak barundiang. Inyo lai sato juo duduak di rumah gadang tu, tapi paliang galak-galak ketek sajo mandanga urang tuo-tuo jo ninik mamak baretong.Nan diarok dek si Sutan manjingau ka ateh rumah gadang tu, yo minum kawa jo rokok sabatang duo batang nan talatak di dalam galeh. Kok ado juo etongan alun putuih nan ka lanjuik baliak salapeh makan, nan si Sutan walau paruiknyo lah sandek kakayangan, namun rokok disembanyo juo rokok agak limo batang lai nan talatak di dalam galeh. Sudah tu, indak mambaco salamualaikum gai, si Sutan maluncua se lai dari ateh rumah gadang tu.Lah nasib jo takadia nan Kuaso kalau bantuak itu jalan hiduik si Sutan. Samantang pun baitu, inyo jarang mambuek seso urang kampuang. Kabutuhan hiduik sahari-hari inyo dapek dari manjua alang-alang darek jo alang-alang danguang satiok hari pakan. Kok sampik bana rasonyo indak bakepeang untuak kapambali makan, biasonyo si Sutan pai mapepe-mepe dima tadanga urang ka baralek di Kampuang Tangah, sambia mambantu karajo angkek-maangkek alaik paragaik nan barek-barek. Si Sutan yo tamusahua di Kampuang Tangah ko dek santiangnyo mambuek alang-alang. Lah kama-kama alang-alang buektan tangannyo malenggang-lenggok di kanagarian Sumatera Barat. Malah kalau lah tibo musim libur atau hari rayo, urang rantau nan pulang kampuang biasonyo mamborong alang-alang si Sutan untuak dijadikan koleksi. Dek banyak pasanan urang, tarutamo katiko musim alang-alang tibo, nan si Sutan nyo ajak anak-anak nan mangaji di surau untuak ikuik manolongnyo mambuek alang-alang. Anak-anak surau ko kawan bamain-mainnyo di tangah padang katiko patang hari main alang-alang. Ado nan sekedar mambantu mangguluang banang, maanjuangkan alang-alang, mamacik alang-alang nan lah tabang malenggang-lenggok di langik atau basamo-samo pai mangaja alang-alang nan putuih. Dek itu pulo si Sutan ka anak-anak ko talimpah kasiah sayangnyo, ditambah lo inyo iduik sabatang karo di kampuang, di umuanyo nan lah manjalang kapalo ampek ko si Sutan masih mambujang juo baru lai. Mungkin inyo maraso kalene-kalene nan mangaji di surau ko lah saroman jo anaknyo surang.Lah bakarumun anak-anak ko mangaliliangan si Sutan.“Tanang-tanang…saba...saba, dapek jatah kasadonyo kalian dari Amak. Cubolah basorak basamo-samo liak cando tadi”, Mak Sutan manggantuang salero anak-anak ko lo nampaknyo.Anak-anak ko yo indak banyak ulah bana, lah basorak baliak cando urang nan sadang demo di kantua Bupati.“Mak Sutan tibo…Mak Sutan tibo…mambaok gulo-gulo.”Tibo-tibo bangkik “panyakik” si Sutan ko. Nyo paguik duo urang anak-anak ko, sudah tu nyo kalumunan kain saruang pusakonyo nan disalempangkan di badannyo. Iyo lah kalampasiangan anak nan baduo ko, dek pakaknyo baun kain saruang si Sutan nan sajak nyo bali alun sakali juo lai basasah.Sudah tu inyo bae manyaringai galak dek si Sutan, sambia mancaliakan giginyo nan hitam kakuniang-kuniangan nan lah basilupu dek candu rokok. Nan anak-anak cando itu lo, nyo egangi tali pangabek sarawa galembong bamotif batiak Jao nan dipakai si Sutan. Lah tagurajai sarawa si Sutan, nan anak-anak ko basorak-sorak.Pueh si Sutan basando gurau jo anak-anak nan baru salasai mangaji ko di laman surau, sudah tu nyo suruah lo anak-anak madok ka inyo.“Babarihlah kalian co tantara! Nan pendek di muko sampai ka balakang nan tinggi”, si Sutan maatur anak-anak ko cando guru TK manyuruah muriknyo masuak ka dalam kaleh.Sudah tu nyo bagikan dek si Sutan ka anak-anak tu gulo-gulo tadi duo sorang, tambah jo kue sagun-sagun ciek sorang. Lah salasai mambagi-bagi tu, si Sutan manyuruah pulang anak-anak ko lai.“Lah...lah...pulanglah lai kalian ka rumah, bisuak patang wak basobok liak di tangah padang. Oii… Muih! Banang alang-alang nan saguluang gadang tadi dima waang simpan?”“ambo simpan di rumah Mak.”“Jaan lupo bisuak dibaok yo! Awak ka mancubo alang-alang bingkai lamo. Tadi siang lah waden rakek baliak jo karateh minyak. Lai cando dulu juo enggak alang-alang ko lai, kalau tagak tali pas bana di ateh ubun-ubun awak.”“Iyo Mak, ambo baok bisuak. Tapi Mak, mambana ambo ka Amak, ganti lah lai kain saruang pusako Amak tu. Yo namuah raso kapansan ambo dek baunnyo katiko Amak mampulunkannyo ka ambo tadi”, kecek si Muih“Padia se lah. Rancak bana, harum bana kain saruang waden ko, indak juo ado nan ka nio jo waden doh. Lah...lah…bi pai lah kalian lai.”Anak-anak ko lah bairiang-iriang pulang dari surau ka rumah masiang-masiang cando itiak pulang patang.“Baa manuruik waang Din? Kok awak carian kain saruang baru untuak Mak Sutan baa?” kecek si Kadia ka si Pudin.“Oh yo...Co ikolah, baa kalau den caliak dulu di lamari rang gaek waden? Banyak kain saruang balipek-lipek di sinan tampak dek den. Yo bantuak ikan kanai tubo waden dek baun kain saruang Mak Sutan tadi tu” , si Muih manyemba kecek si Kadia.“Kok bantuak itu rancak bana mah, Muih. Bisuak waang baok sajo katiko awak bamain alang-alang patang hari jo Mak Sutan.”“Jadilah kok bantuak itu. Lah, bisuak patang wak basobok liak,” si Muih mamisahkan diri dari anak-anak nan lain, sudah tu nyo babelok ka rumahnyo nan di tapi jalan manuju surau. Kawannyo nan lain lah pai lo manuju rumah sorang-sorang.Samantaro si Sutan lah mancari tampek tidua di surau. Tampeknyo dakek tabuah nan talatak di barando surau nan bapaga jo tembok randah. Inyo lai sadar diri lo indak namuah bagabuang jo anak-anak bujang lain nan lalok di dalam surau tu. Si Sutan lah mancingkuak lalok bakaruah di dakek tabuah, lah co pocong sajo nyo di suduik tu dek kain saruang pusakonyo nan lah pakak baunnyo tu dipulun ka kapalo.Katiko masuak wakatu subuah, garin surau ko ka mangguguah tabuah, biasonyo si Sutan lah maluncua sajo kalua surau. Sudah tu nyo pai kaparak dakek batang aia mambaok ladiang untuak manabang batuang nan lah tuo ka bingkai alang-alang. Sasudah inyo balah-balah batuang ko, nyo banamkan ka luluak di tabek ikan rang gaeknyo. Duo bulan sasudah tu baru inyo bangkik., dijamua di matohari paneh salamo saminggu baru si Sutan marauik batuang ko untuak bingkai alang-alang.Makonyo alang-alang nan dibuek si Sutan ko tagok bingkainyo, liek indak mudah patah kok ado tibo angin kancang katiko alang-alang tabang di ateh langik. Indak salah rasonyo urang kampuang maagiah gala “Sutan Rajo di Langik” dek santiangnyo si Sutan mambuek alang-alang ko. Nan namo sabananyo wakatu dari ketek si Firman, dipanggia sahari-hari dek mandenyo si Piman Patang hari si Sutan lah bakumpua lo baliak di tangah padang jo anak-anak bamian alang-alang. Si Muih indak lupo mambaok banang alang-alang nan inyo simpan di rumah, tapi nyo lai ndak lupo lo mambaok salai kain saruang sasuai etongan inyo jo kawan-kawannyo kapatang.“Mak Sutan, ma alang-alang darek bingkai lamo tu?” si Muih mambukak kecek.“Tu..nan merah, ikuanyo nan co bandera nagari awak, pailah ambiak di bawah batang jambu tu den gantuangan jo alang-alang darek ka di galeh.”“Dia, pai lah ambiak ka sinan, waden mangamehkan banang ko dulu.”Samantaro si Kadia pai maambiak alang-alang nan tagantuang di batang jambu di suduik tangah lapang, si Muih barundiang jo kawannyo nan lain.“Manuruik waang, Din, Pendi, baa caronyo awak maagiahkan kain saruang ko ka Mak Sutan? Ambo takuik inyo indak namuah manarimo paragiah awak ko. Dulu pernah urang basidakah ka inyo salai kain saruang, inyo tulak.”“Baa yo caronyo, Muih? Kok diagiahkan lansuang bataruih tarang, kok “bangkik” nyo beko, manggok, payah lo awak mambujuak Mak Sutan ko. Ndeh yo alun tapikia dek waden lai baa caro nan rancak maagiahkan kain saruang ko ka inyo.”“Mak..Mak, iko alang-alang darek tu ha”, si Kadia lah tibo dari maambiak alang-alang.“Lapehkan ikuanyo nan baguluang di alang-alang tu, elok-elok jaan sampai putuih, ma banang, Muih, baok kasiko den kabekan ka taraju alang-alang ko.”“Ko Mak Sutan alang-alangnyo, ondeh, yo Coga mah, satinggi waden tagak ha. Di kapalo alang-alang ko bapasang lo rumbai-rumbai. acok juara alang-alang ko dulu Mak?” kecek si Muih sambia maunjuakan banang.“Jaan di sabuik Muih, nan alang-alang darek ko sabananyo untuak batandiang sajo naiknyo. Tahun nan lapeh di Guguak Cino kampuang di kanagarian awak ko juo, alang-alang waden ko dapek juaro wakatu batandiang alang-alang parayaan 17 Aguih. Salasai batandiang den cabiakan karateh minyaknyo tu bingkainyo agiah minyak manih salayang, sudah tu basimpan di ateh pagu rumah gadang mandeh den.” “Baa kok kini banaikan, Mak?” si Pendi sato lo manyolo.“Hati waden paneh jo alang-alang si Kutar, tiok patang lah inyo sabuik-sabuik lo dek urang alang-alangnyo nan paliang santiang. Antah dima lo hebatnyo alang-alang si Kutar tu. Mungkin dek bingik urang ka waden. Waden tes dulu alang-alang ko sabalum ikuik batandiang pakan di muko di Kampuang Tuo, makonyo alang-alang ko den naiakan. Kadia, pailah anjuangan alang-alang ko, jaan sampai tapijak ikuanyo.”Lah inyo anjuangan alang-alang darek ko dek si Kadia. Iyo ilang kapalo si Kadia dek mamacik alang-alang nan inyo anjuangkan ko, dek gadang ukurannyo. Banang lah dielo dek si Sutan, nan alang-alang lah mulai mambubuang ka langik malenggang lenggok, tapi tibo-tibo si Sutan manyaringik sambia mamacik paruiknyo.“Din…Din, waang pacik lah dulu banang alang-alang ko. Paruik waden sakik, ka batang aia lah den sabanta lu. Badan waang nan lai tageh nampaknyo mamacikan alang-alang nan gadang ko.”Lah bapindah banang alang-alang darek ko katangan si Pudin. Iyo agak saleso si Pudin nan badannyo labiah gadang dari pado kawan sapamainannyo mamacik banang alang-alang ko. Angin lai indak kancang bana, nan alang-alang ko malenggang-lenggok co anak gadih jolong gadang bagaya pulang dari pakan. Si Pudin lai tageh juo mamainkannyo.Samantaro si Sutan manjalang ka batang aia, inyo singgah di batang jambu tampek alang-alangnyo nan lain tagantuang untuak ka galehnyo. Kain saruang nan takabek di pinggang nyo campakan ka bawah batang jambu, asa lai tatonggok sajo.Si Sutan lari tabirik-birik ka batang aia. Lah inyo “tembak” lo tanah lapang tu tapi nan kanai iduang nyo surang. Samantaro si Sutan di batang aia, timbua pangana si Muih.“Pendi, siko lah waang! Ang caliak di bawah batang jambu tampek alang-alang Mak Sutan tagantuang lah! Cubo pai waang ka sinan. Den caliak tadi Mak Sutan malatakan kain saruangnyo di sinan. Ang ambiak kain saruang tu, campakan ka samak jauh-jauh. Tapi kok taragak waang lalok beko malam basalimuik kain saruang tu, rancak ang simpan se dulu. Ko asoi pambungkuih banang. Masuakan kain saruang tu ka dalam asoi ko, campakan jauh-jauh ka samak di balakang batang jambu tu.”“Iyo ndak talakik dek waden doh, Muih. Manga itu lo nan ka waden jadikan pamenan wakatu lalok? Waang kan lah mancubo baa baun kain saruang ko? Bantuak ikan kanai tubo waang kan? Paniang lalek dek baun kain saruang Mak Sutan ko.”“Pai...pai lah capek waang kasinan! Beko se lah awak kaji ka dipangakan saruang pusako Mak Sutan tu. Nan jaleh bungkuih dulu dalam asoi, campak jauh-jauh kadalam samak.”“Baa kok bantuak tu, Muih?”“Tanang se lah waang, beko den caritokan. Pai lah capek buang kain saruang tu! Beko datang lo lai Mak Sutan dari batang aia.”Balari si Pendi ka batang jambu. Dek pakaknyo baun kain saruang si Sutan ko, lah inyo rameh lo iduangnyo, cando anak-anak maminum ubek dari sirup nan paik. Inyo binjek kain saruang ko, lah masuak ka kantong asoi. Pai si Pendi balari ka tapi samak, Sakuek tanago inyo puta asoi ko, malayang asoi nan barisi kain saruang si Sutan di udaro, sudah tu ilang jatuah kadalam samak.Si Pendi baliak ka tangah padang, bakumpua jo kawan-kawannyo.“Lah…lah den campakan, Muih, kain saruang Mak Sutan tu.”“Beko, kalau Mak Sutan kalimpasiangan mancari kain saruangnyo tu, awak anok sajo, icak-icak ndak tahu se. Ka panggantinyo baru awak agiahkan ka Mak Sutan kain saruang nan waden baok dari rumah tadi,” si Muih manjalehkan makasuiknyo.“Iyo santiang utak waang, Muih Ndak salah lo doh kalau waang juara taruih di kaleh,” si Pendi maangguak-angguak dek bonehnyo caro bapikia si Muih.Dari batang aia si Sutan lansuang balari manuju ka tangah padang. Nampaknyo agak manyaringik inyo saketek sambia mauruik-uruik kuduaknyo.“Din…Din, turunkanlah alang-alang tu! Amak agak sakik kapalo, badan indak lamak pulo rasonyo. Dicaliak patang ko angin ketek lo, nan si Kutar lawan den ndak nampak pulo. Pulun banang, jaan dilomba juo lai! Turunkan sajo dek waang, agak-agak yo manurunkannyo! Kok dapek jaan manampiak katiko alang-alang ko randah, usahokan tarajunyo sampai di tangan waang. Den caliak waang salamo ko lai tageh mamainkan alang-alang darek nan gadang.”“Iyolah Mak Sutan. Kamehkanlah dulu alang-alang nan tagantuang di batang jambu tu.”Tibo di batang jambu si Sutan lah nyo kamehkan alang-alang nan untuak ka digalehnyo: tigo alang-alang darek, duo alang-alang danguang diciekan, inyo kabek jo tali teyin kapalo alang-alang ko jo pinggangnyo. “Ma kain saruang waden yo? Kok ndak ado lai? Di bawah batang jambu ko den latakan tadi,” si Sutan mambathin.Lah baputa-puta si Sutan mancarinyo dakek batang jambu tu. Inyo bapikia “jaan-jaan dilarikan anjiang kain saruang waden?” Samantaro si Pudin lah manurunkan alang-alang ko, iyo lai pas dek inyo alang-alang darek nan gadang ko turun, sampai di tangan baitu urang manyabuiknyo, katiko alang-alang nan diturunkan tapacik tarajunyo.“Oiii, kasikolah kalian kasadonyo!” sorak si Sutan dari bawah batang jambu.“Pendi, Pudin, Kadia…diam-diam se lah, icak-icak indak tahu awak yo! Lah pasti tu Mak Sutan mananyokan kain saruangnyo.”Lah tibo kalene-kalene ko di bawah batang jambu tampek si Sutan tapurangah basanda, mungkin dek ndak lamak raso badannyo.“Kalian liek ndak dima kain saruang Amak, disiko bana tadi Amak latakan, kok ilang yo?”Si Muih capek manyemba kecek si Sutannyo, beko “gagok” lo kawannyo nan lain manjawek kecek si Sutan. Si Muih ko tamasuak pandai bapidato, co aia sajo inyo kalau badebat jo bapidato di rumah sikola.“Ambo raso, kok di bawah batang jambu ko Amak latakan kain saruang Amak tu, mungkin lah dilarikan dek anjiang mah, apolai kain saruang tu ndak parnah Amak sasah ”“Tapi, Muih, lah waden cari kain tu dakek-dakek samak ko, indak ado doh, kok iyo lah dilarikan anjiang ndak?” “Lah inyo baok lari jauh-jauh tumah, Mak. Kok basuo juo beko manjalang pulang, tantu lah cabiak-cabiak kain saruang tu. Ambo raso kain saruang tu la cando bola dek anjiang nan lain, nyo pamain-mainkan.”Si Sutan ndak dapek kecek lai. Dek kapalonyo samakin sakik, manyaringai sajo nyo lai. Inyo angkek se alang-alang nan inyo kamehkan tadi lai.“Baa juo lai Muih, kok bantuak itu, pulang sajo lah awak lai. Mungkin waden ka lalok lu di balakang kadai Mak Sati di Pakan. Baok kasiko alang-alang tu, Din. Banang waang simpan liak yo, Muih, bisuak kito ulang liak bamain alang-alang.”“Tunggu cah, Mak, kami antakan Amak ka lapau Mak Sati tu. Iko kami agiah kain saruang pangganti nan ilang tu,” kecek si Muih sambia maunjuakan saruang nan inyo baok dari rumah rang gaeknyo.Si Sutan iyo agak tapurangah dek gadang bana paratian kalene-kalene kawan bamainnyo ko. Salamo ko si Sutan lah banyak manulak paragiah kain saruang dari urang kampuang. Si Sutan hanyo bisa manarawang ka ateh langik, raso tabang hatinyo cando alang-alang dareknyo nan sadamg tagak tali. Manangih se nan indak bisa si Sutan tapi antah apo nan dirasokan di dadonyo katiko kawan bamainnyo ko manyalempangkan saruang baragi kotak-kotak nan harum bungo malati nan sadang kambang kanai cahayo mataoari pagi.Tasunggiang galak si Sutan diujuang bibia, tapacak senek aia matonyo, lai ado juo ruponyo kasiah sayang nan salamo ko ilang dalam iduiknyo. Kini kasiang sayang tu inyo dapekan dari anak-anak kawannyo bamain alang-alang dan basanda gurau.“Tarimo kasih bana kalian nan elok budi”, itu se kecek nan tolencek dimuluik si Sutan,“molah ka lapau Mak Sati awak lai. Kapalo Amak yo agak barek, nan badan baitu pulo, rangkik-rangkik raso katangga tulang d ibadan.”Damam nampaknyo si Sutan, di kuduaknyo kalua paluah dingin, mukonyo agak pucek. Tapi dek anak-anak ko, jadi bakurang sakik kapalonyo nan kapacah inyo raso. Tibo di lapau Mak Sati si Sutan marabahkan badannyo di palanta dakek dapua. Samantaro si Muih pai mambali ubek damam, nan si Pudin lah mangipeh si Sutan nan sadang tabariang lamah.“Mak Sutan minumlah ubek ko dulu,” si Muih maunjuak ubek damam jo aia Angek kuku sagaleh.Si Sutan barusaho managakan kapalonyo, ditolong dek si Pudin jo si Pendi. Lah inyo minum ubek jo aia angek kuku ko sagaleh. Sudah tu si Sutan talalok. Dek si Muih nyo lebakan kain saruang paragiahnyo ka si Sutan tadi, nyo salimuikan kain saruang ko dari lihia sampai lutuik si Sutan.“Pulang awak lai Pudin, Pendi, Kadia, bialah Mak Sutan lalok dulu. Beko manjalang Magrib pai ka surau, awak janguaknyo sambia awak bawoaan makan malam untuak inyo. Alang-alang Mak Sutan sandakan sajo dakek dindiang inyo lalok tu.” Si Sutan ndak tahu di dunia lai, tagalatak di palanta. Di ujuang bibianyo tasungguiang galak. Si Sutan sadang barasian nampaknyo: di sakuliliangnyo bakarumun anak-anak nan mukonyo putiah janiah, jari-jari anak-anak nan lambuik ko mauruik sakujua badannyo. Sudah tu anak-anak ko badendang jo suaro sandu maibo hati cando buluah parindu.sayuik-sayuik sampai tabaun di hiduangnyo harum bungo malati dari kain saruang paragiah kawan kalenenyo bamain. Nyao jo ragonyo raso di ateh awang-awang bantuak alang-alangnyo nan manjadi rajo di langik Kampuang Tangah.Pekanbaru, 7 Mei 2008Penyunting Bahasa : Suryadi (Dosen Peneliti di Universitas Leiden-Belanda)

Bofasix

Bofasix adalah nama julukan bagi kami kelas fisika SMA negeri padang Panjang angkatan 90.
Aslinya sih botak-botak kepala anak fisik. Emang sih sebagai satu-satunya kelas fisika di angkatan kami, penuh dengan murid-murid yang katakanlah memiliki kecerdasan di atas rata-rata.

Kelas ini adalah kelas pilihan, satu kelas kami terdiri dari 36 orang.